Παράδοση - Χριστούγεννα

Ο χοίρος των Χριστουγέννων

Στην Κρήτη παλιότερα ήταν έθιμο να μεγαλώνει κάθε οικογένεια στο χωριό ένα γουρούνι, το «χοίρο», όπως το έλεγαν. Ο χοίρος σφάζονταν την παραμονή των Χριστουγέννων κι ήταν το κύριο Χριστουγεννιάτικο έδεσμα. Την δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων, οι χωρικοί έκοβαν το κρέας του χοίρου και έφτιαχναν:   λουκάνικα   απάκια: καπνιστό κρέας   πηχτή (τσιλαδιά): αφαιρείται κάθε ίχνος κρέατος από το κεφάλι του γουρουνιού και όλα μαζί βράζονται. Ο ζωμός με ειδική προετοιμασία μετατρέπεται σε πηχτό ζελέ που μέσα του βρίσκονται τα κομμάτια του κρέατος.   σύγλινα, δηλαδή το κρέας του γουρουνιού κομμένο σε μικρά κομμάτια, που το έψηναν και το έβαζαν σε μεγάλα δοχεία και το κάλυπταν με το λιωμένο λίπος του ζώου. Το λίπος έπηζε μόλις έχανε τη θερμότητα του και το κρέας μπορούσε να διατηρηθεί έτσι για αρκετούς μήνες.   ομαθιές, τα έντερα του χοίρου γεμισμένα με ρύζι, σταφίδες και κομματάκια συκώτι.   τσιγαρίδες, κομμάτια μαγειρεμένου λίπους με μπαχαρικά που το έτρωγαν με ζυμωτό ψωμί για κολατσιό στην εξοχή, όταν μάζευαν τις ελιές. Ο χοίρος των Χριστουγέννων ήταν η βασική πηγή κρέατος για αρκετές εβδομάδες. Φυσικά αναφερόμαστε σε μια δίαιτα εξαιρετικά φτωχή σε κρέας, την περίφημη διατροφή της Κρήτης (Μεσογειακή Διατροφή), που χάριζε στους Κρητικούς των παλιότερων δεκαετιών υγεία και μακροζωία. Τίποτα δεν πήγαινε χαμένο από το χοίρο των Χριστουγέννων, για κάθε κομμάτι του ζώου υπήρχε κάποια χρήση. Ακόμα κι αυτή η ουροδόχος κύστη, η «φούσκα» όπως λέγεται, πλυνόταν και καθαριζόταν και μετά φουσκωνόταν και γινόταν μπάλα, πολύτιμο δώρο για τα παιδιά της εποχής εκείνης. Κάλαντα Χριστουγέννων Καλήν εσπέραν (ή καλή ημέραν) άρχοντες αν είναι ορισμός σας Χριστού τη Θεία γέννηση να πω στ' αρχοντικό σας . Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεεμ τη πόλει οι ουρανοί αγάλλονται χαίρε.. χαιρεται η  φύσης όλη . Εν τω σπηλαίω τίκτεται εν φάτνη των αλόγων ο βασιλεύς των ουρανών και ποιητής των όλων . Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι  το "Δόξα εν υψίστοις" και τούτο άξιον εστί,  η των ποιμένων πίστης. Εκ της Περσίας έρχονται τρεις μάγοι με τα δώρα άστρο λαμπρό τους οδηγει χωρίς να λείψει ώρα . Φτάνοντας στην Ιερουσαλήμ με πόθο ερωτούσι πού εγεννήθη ο Χριστός να πάν να τον ευρώσι . Δια Χριστόν ως ήκουσε ο βασιλεύς Ηρώδης αμέσως εταράχτηκε κι έγινε θηριώδης . Γιατί πολλά φοβήθηκε δια τη βασιλεία μην του τη πάρει ο Χριστός και χάσει την αξία.